Επιστήμη στην υπηρεσία του λαού ή των επιχειρηματικών συμφερόντων»;

Στο δημοτικό συμβούλιο της 15/4/2021, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση της μελέτης «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ», στα πλαίσια της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Δήμου Ζωγράφου και Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με την Σχολή Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών.

Ξεκαθαρίσαμε εξαρχής από ποια οπτική αντιλαμβανόμαστε το ζήτημα. Οι μελέτες αναδεικνύουν τις δυνατότητες της επιστήμης να σχεδιάζουν με γνώμονα τον άνθρωπο και την κάλυψη των αναγκών του.

Άρα εμείς μιλάμε εξ αρχής για επιστήμη στην υπηρεσία του λαού.

Είναι λοιπόν αντικειμενικό ότι η καπιταλιστική οικονομία δεν μπορεί να βάλει την επιστήμη στη υπηρεσία των λαϊκών αναγκών, αλλά στις ανάγκες της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσουμε τη μελέτη, επισημαίνουμε ότι είναι ένα θεωρητικό καθαρά κείμενο, στρατηγικού χαρακτήρα όπως άλλωστε αποκαλείτε από τους ίδιους τους μελετητές. Στην ουσία πρόκειται για άλλη μια μελέτη που δεν εφαρμόζεται στην πράξη, και που δεν δίνει προτεραιότητα στην ζωή της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Ενδεικτική είναι η ενασχόληση της μελέτης ΜΟΝΟ με τις 3 πλατείες που θα είναι οι σταθμοί του μετρό και τα «17 στρέμματα» στο νέο τέρμα. Έτσι γίνεται εύκολα αντιληπτός ο λόγος που προκρίνονται αυτά, διότι αποτελούν χώρους επένδυσης και κερδοφορίας, σε αντίθεση με την εξεύρεση και δημιουργία μικρότερων χώρων πρασίνου, με παιδικές χαρές στις γειτονιές, κλπ.

Αναρωτηθήκαμε λοιπόν και εύλογα τα παρακάτω γιατί καλές είναι οι αναλύσεις και τα διαγράμματα,  αλλά τελικά τι είναι αυτό που προτείνει το ερευνητικό πρόγραμμα:

• αναβαθμίζει το πράσινο στην περιοχή; αυξάνει τις επιφάνειες, δημιουργεί καινούργιες, και σε τί ποσοστό, δημιουργεί μεγαλύτερα πάρκα γειτονιάς ;
• δημιουργεί ένα δίκτυο πρασίνου και ελεύθερων χώρων που να συνδέει κατοικία με σχολεία , πλατείες, εμπορικά κέντρα κλπ. χώρους συγκέντρωσης κόσμου;
• απελευθερώνει τους χώρους κίνησης των πεζών από την όχληση των οχημάτων ;
• δημιουργεί κυκλοφορία εναλλακτικών μέσων μετακίνησης όπως πεζή και ποδήλατα;

Διαβάζοντας προσεκτικά την μελέτη εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι αυτό δεν γίνεται.

            Παρά το γεγονός ότι διαπιστώνεται ότι οι μικρότεροι χώροι είναι πολλοί και σημαντικοί σε επίπεδο γειτονιάς, δεν συμπεριλαμβάνονται στις τελικές προτεινόμενες παρεμβάσεις, καθώς δίνεται προτεραιότητα μόνο σε 3 άξονες και δικτυώνονται μόνον αυτοί. Για τους μικρούς χώρους δίνονται πάλι μόνο γενικές κατευθύνσεις, χωρίς να βοηθιέται να ανασάνει ο δημότης από την πυκνή δόμηση.

Για μας είναι σημαντικό ότι για να δοθεί χώρος στον κάτοικο, είναι εξίσου σημαντικό να υπάρχουν μικρότεροι χώροι σε επίπεδο γειτονιάς δηλαδή μια μάνα με το καρότσι της να μπορεί να φτάσει ανεμπόδιστα σε μια παιδική χαρά ή ακόμα και στο σχολείο του παιδιού της, ο νέος να μπορεί ελεύθερα να κινηθεί.

Είναι ενδεικτικό να αναφέρουμε ότι ένα στοιχείο που ανέδειξε η πανδημία και η πολύωρη και πολλές φορές πολυήμερη παραμονή των κατοίκων στις γειτονιές τους, είναι το ζήτημα έλλειψης διαθέσιμων – κοινόχρηστων χώρων. Δυστυχώς, πέραν της διαπίστωσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη σχετικά. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την αναγκαιότητα αντιπλημμυρικών έργων και έργων αντισεισμικής θωράκισης, όπου απουσιάζουν εντελώς από τον προτεινόμενο σχεδιασμό.

            Μολονότι ο τίτλος της μελέτης επικαλείται την αναβάθμιση των δημόσιων χώρων του Δήμου Ζωγράφου, απουσιάζει εντελώς ο σχεδιασμός για υποδομές κάλυψης αναγκών σχολικής στέγης και παιδικών σταθμών, χώρων καθώς και για χώρους αθλητισμού και πολιτισμού που υπάρχει τεράστια έλλειψη στην περιοχή μας. Είναι προφανές ότι απουσιάζουν γιατί τέτοιες υποδομές δεν υπηρετούν τη λογική κόστος – οφέλους, δεν έχουν κέρδος για το μεγάλο κεφάλαιο, δεν ευνοούν τις «περίφημες» επενδύσεις.

Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΝ ΕΧΟΥΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΕ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ ΜΑΚΡΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΩΝ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΜΕ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ

            Η παρούσα μελέτη όπως και η πλειοψηφία των μελετών που παρουσιάζονται μέσα στο δημοτικό συμβούλιο, αποτελούν κομμάτια ενός παζλ, που θέλουν τις λαϊκές ανάγκες για έναν ποιοτικά αναβαθμισμένο χώρο κατοικίας που θα αναβαθμίζει την ποιότητα της ζωής να βγαίνουν στο περιθώριο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού, είναι η διαχρονικότητα των πολιτικών όλων των προηγούμενων διοικήσεων μιας και τα τεχνικά προγράμματα τους, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Πακτωλός χρημάτων για μελέτες, αναξιοποίητες μελέτες, καταχωνιασμένες ακόμα στα συρτάρια.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα χρηματοδοτικά εργαλεία σε τέτοια έργα, είναι δυσεύρετα. Αντιθέτως μεγάλα έργα με fasttrackδιαδικασίες εντάσσονται σε χρηματοδοτήσεις ενώ αντίθετα άλλες μικρότερες παρεμβάσεις ψάχνουν ακόμα χρηματοδότηση. Το greendealευρύτερα για την Αττική άλλωστε, υποβοηθούμενο και από το σχέδιο νόμου που έχει στα σκαριά η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για τον Υμηττό, που βάζει χέρι ακόμα και στις χρήσεις γης, σίγουρα θα παίξει καθοριστικό ρόλο για το μέλλον έργων και χρηματοδοτήσεων. 

            Η αξιοποίηση μελετών όπως αυτή για την περιοχή μας αλλά και συνολικότερα πρέπει να είναι ενταγμένη σε έναν συνολικό επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό της Αττικής στο πλαίσιο μιας άλλης εξουσίας και μιας οικονομίας που θα έχει στο επίκεντρο τις λαϊκές ανάγκες και όχι τα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων. Είναι ο μοναδικός δρόμος που μπορεί να δώσει οριστική φιλολαϊκή λύση στον χωροταξικό σχεδιασμό της Αττικής και στην αξιοποίηση επιμέρους μελετών και παρεμβάσεων.
Η συνδυασμένη ικανοποίηση του συνόλου των λαϊκών αναγκών περιλαμβάνει την ανάγκη διασφάλισης του δικαιώματος στην ασφαλή, ποιοτική και υψηλού επιπέδου λαϊκή κατοικία και μεταφορές, σε υποδομές κοινής ωφέλειας (σχολεία, νοσοκομεία), δομές πολιτικής προστασίας, μέτρα και έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης/αντισεισμικής προστασίας, χώρων πρασίνου και αναψυχής, περνάει μέσα απ’ την ανάγκη διασφάλισης ποιοτικού ελεύθερου χρόνου για τους εργαζόμενους, άρα είναι δεμένο με τις εργασιακές συνθήκες.

                                   

ΖΩΓΡΑΦΟΥ 21.4.2021